Met deze “toppertjes” bedoelen we het koppel Nieuw Guinea Edelpapegaaien dat gehuisvest zit in een eigen vogelkamer met uitzicht over onze tuin met een volière waarin nog diverse koppels papegaaien zitten. Met mooi weer, als alle ramen wagenwijd open staan, kun je genieten van alle geluiden die deze koppels met elkaar maken. Zo kan onze edelman zonder problemen het geluid van de naaktoogkaketoes exact imiteren.

Ons edelkoppel is een genot om naar de kijken, hoe ze met elkaar omgaan, van elkaar genieten en soms even bekvechten en vervolgens dicht tegen elkaar aan de tuin in ogenschouw nemen, samen zitten brabbelen en slapen. Tot nu toe hebben ze al 7 jongen op de wereld gebracht.

De edelpop met de naam Arwen is geboren in 2003. Haar mannetje, Aragorn, is geboren in 2004. Hun eerste kuiken, een edelpopje Beauty, is geboren in 2006. Jawel, zeker Aragorn is er snel bij voor zorgen van het nageslacht.

Ik ben erg betrokken met het wel en wee van al mijn koppels papegaaien zodat de kleinste verandering al snel opvalt. Die verandering begon al in het vroege voorjaar van 2006. Arwen zat rustig op haar stok te observeren wat er rondom haar heen gebeurde. Tijdens het verwisselen en verschonen van de voerbakken viel het mij op dat Aragorn een ander gedrag vertoonde. Met zijn cloaca schoof hij heen en weer van de ene tak naar de andere. Aragorn was broeds maar zijn partner reageerde daar totaal niet op. Meerdere keren heb ik het verschijnsel waargenomen maar nog steeds geen reactie van zijn partner.

Enige tijd later ontdekte ik bij de verzorging van het koppel dat Aragorn een enorm gat in zijn snavel had en er behoorlijk beduusd bijzat. Ik maakte me er toch wel enige zorgen over omdat ik niet wist waar dat vandaan moest komen. Een bezoekje aan de vogelarts bracht uitkomst. Aragorn had Arwen willen betreden maar dat werd niet in dank afgenomen. Als reactie had ze hem een flink gat in zijn snavel gebeten waardoor hij wel wat minder enthousiast werd. Een aantal weken later werd Arwen dan toch broeds.

Dan ontstaat er een heel ritueel. Aragorn werd door Arwen helemaal opgevoed hoe hij moest handelen in de periode die ging volgen waarin de eerste twee eieren gelegd werden. Ze heeft hem bij de voerbakken geleerd hoe hij haar moest voeren en dat ging niet altijd even zachtzinnig. Uiteindelijk snapte Aragorn wat de bedoeling was en ook dat hij door het invlieggat van het broedblok het eten aan haar moest geven. Trouw op wacht staan voor het invlieggat en alarm slaan als er “vreemden” in de buurt komen van het blok. Hij heeft de cursus met goed gevolg afgelegd.

Niet lang daarna kon de paring waargenomen worden en drie dagen later lag het eerste eitje in het blok. Arwen is een trouwe moeder en heeft vanaf de eerste dag continue op het eitje gezeten. Na twee dagen volgde het tweede eitje. Aragorn nam zijn nieuwe taak heel serieus. Hij voedde Arwen geregeld, hield goed de wacht en speelde in de tussentijd. Als het tijd werd om te slapen, ging hij voor het invlieggat zitten en deed daar zijn oogjes dicht. De broedtijd voor edelpapegaaien ligt op 28 dagen.

Vol spanning keken wij uit naar die 28-ste dag in de hoop dat daar ook een kuikentje geboren zou worden. Na ruim twee weken broedtijd hebben we met een schouwlampje gecheckt of ze bevrucht waren. Beide eieren waren bevrucht. Tot onze vreugde zagen we dat een van de eitjes aangepikt was door het kuiken. Nu was het dus afwachten wanneer het kuiken zich zou bevrijden uit het ei. Daar ging ruim een dag overheen voordat het jong in het blok lag.

Iedere keer opnieuw is het zo’n mooi wonder wat je kan aanschouwen als er een kuiken geboren is. Zo’n klein wezentje met pootjes en vleugeltjes en een kopje met veel te grote (gesloten) ogen. Zo lelijk en toch zo mooi. Het tweede eitje gaf problemen. Het was aangepikt door het kuiken maar het duurde veel te lang voordat het ei zou breken. Op de derde dag hebben we het kuiken een handje geholpen door het ei verder open te maken maar het kuikentje had al zo veel energie verspild dat het niet meer mocht baten. Dat was erg jammer maar het eerste kuiken blaakte van energie en alles zag er goed uit.

In de weken die volgden konden we nauwlettend volgen hoe het kuiken grootgebracht werd. Arwen is een goede moeder en verzorgd trouw haar kuiken. Aragorn is een waakzame en erg attente vader die er voor zorgde dat niemand iets te kort kwam. Het kuiken werd kaal geboren en na enige dagen kwamen de eerste stoppeltjes met donsveertjes door. De donsveertjes zijn allen donker gekleurd. De oogjes zitten nog dicht en het zou ongeveer 17 dagen duren voordat ze langzaamaan open gaan. De eerste pennetjes worden zichtbaar en dan is het wachten op de kleur van de veren. Bij edelpapegaaien kan je dan zien of het een man of een pop wordt. Door de unieke combinatie die zij samen vormen heb je een bijzonder uitziend koppel. De man is overwegend groen gekleurd terwijl de hoofdkleur van de pop rood is. Uit de pennetjes kwam dus een rode kleur tevoorschijn, een pop.

In de begintijd werd het kuiken dag en nacht om de 2 a 3 uur gevoerd door zijn moeder. Naar mate het kuiken ouder werd kwam er steeds meer tijd tussen de voedingen te zitten. Tijdens het voeden maakte het kuiken een typisch voedergeluid. Als het heel stil in huis was viel dit geluid echt op. Hier kan je echt van genieten, je houd het niet voor mogelijk dat uit zo’n klein keeltje zo’n kabaal kan komen. Toen het drie weken oud was werd het kuiken geringd. Dit was de eerste keer dat het kuiken zo lang uit het blok gehaald werd en het ringen werd met argusogen door het ouderkoppel bekeken. Zij raakten niet in paniek en zij hebben ook goed kunnen zien hoe wij dat deden. Na het ringen is ook het blok verschoond met nieuw houtvezel zodat het weer in een schoon blok zou terugkomen.

Tijdens de broedtijd en zeker rondom het tijdstip dat een kuiken geboren gaat worden trekt de moeder een aantal veren uit haar lijf om een warm nestje te maken voor haar jongen. Een aantal van deze veren leg ik ook weer terug om iets vertrouwds achter te laten. Zodra het kuiken teruggekeerd was in het blok, zat de edelpop weer direct bij haar kuiken. Langzamerhand begon het kuiken echt “model” te krijgen en zag het eruit als een levende knuffelpop. Elke avond zo rond elf uur worden de voerbakken extra schoongemaakt en bijgevuld zodat ze de nacht goed in kunnen gaan. Dit kuiken gaat als het helemaal zelfstandig kan eten naar vrienden van ons waar het als partner voor een jonge edelman bestemd is.

Op de leeftijd van vier a vijf weken oud hebben we haar uit het blok gehaald voor de handopfok. We hebben haar in een bak geplaatst met een doorzichtige deksel die aan de bovenkant open is. Vergezeld van een paar knuffels is de tweede fase begonnen in dit jonge kuikenleven. In de acht weken die volgden groeide het kuikentje uit tot een heuse mooie edelpop. De dagindeling bestaat uit eten, knuffelen en slapen en naarmate ze groter werd komt daar ook nog het spelen bij. Van drie voedingen op een dag wordt dit langzamerhand afgebouwd naar 1 voeding en het leren eten van vast voedsel wat bij ons bestaat uit pellets, zaden en vooral veel groente en fruit. Pas toen de edelpop goed en voldoende van het vaste voedsel at kon de laatste papvoeding komen te vervallen.

Een belangrijk onderdeel is ook de socialisatie van de edel. Doordat wij meerdere papegaaien in huis hebben is dit een ideale omgeving om de socialisatie te beginnen. Het edelkuiken leert met andere papegaaien om te gaan en leert van ons de basisbegrippen van wat wel en niet kan/mag. Nu was Beauty klaar voor de volgende stap in haar jonge leventje en ging naar onze vrienden waar alles in gereedheid was gebracht voor haar. Ons restte nog maar een ding, haar uitzwaaien.
Dag Beauty, het gaat je goed.